Fundir með riðusérfræðingunum í Miðgarði 21 júní 2023, helstu fyrirlestrar

N/ALikes

103Views

2023Jun 28

Leiðandi riðusérfræðingar heimsóttu Ísland: bændafundir í Miðgarði/Varmahlíð, 21.6.23 Fyrir tveimur árum hafði sauðfjárbóndinn Karólína Elísabetardóttir samband við þýska vísindamanninn og riðusérfræðinginn Christine Fast - sem stofnaði í kjölfarið rannsóknarhóp leiðandi príonsérfræðinga úr sex löndum. Þessi 15-manna-hópur hittist núna í fyrsta skipti hér á landi í samhengi við umfangsmikla rannsókn um riðuveiki á Íslandi sem er að mestu fjármögnuð af Evrópusambandinu. Eyþór Einarsson, Stefanía Þorgeirsdóttir og Vilhjálmur Svansson mynda íslenska teymið auk Karólínu. Meðal annars voru haldnir tveir opnir upplýsingarfundi fyrir bændur og aðra áhugasama á miðvikudaginn, 21. júní 2023. En tæknin var að stríða okkur á fundunum þannig að útsendingin klikkaði að mestu. Við töluðum þess vegna inn flesta fyrirlestra - núna eingöngu á íslensku. Karólína er að þýða yfir fyrirlestrana Romolos, Bens og Vincents og biðst afsökunar á málfræðivillum. Fyrir þá sem hafa bara lítinn tíma, kemur stutt samantekt hér: Stefanía Þorgeirsdóttir talar um riðugreiningar og riðurannsóknir á Keldum - fyrr og nú. Romolo Nonno um riðustofna – það helsta: • stofnarnir valda oft mismunandi einkenni • þeir eru með ólík bandamynstur í Western-Blot-myndum • ekkert gen hægt að finna - erfðagreining ekki hægt • lífeðlisfræðilegar aðferðir einnig takmarkaðar • eina örugga aðferðin til að greina riðustofna eru tilraunamýs • smituðu mýsnar þróa mismunandi breytingar í heilanum • hver og einn riðustofn er með sitt breytingarmynstur - stofngreining hægt Á Íslandi verður rannsakað sérstaklega: • Hvaða stofnar eru til – eru þeir sömu stofnar og í Evrópu? • Er einhver þróun/breyting stofnanna sjáanleg? • Hvernig dreifast þeir í landinu? • Eru þeir tengdir ákveðnum einkennum? Romolo, Christine, John og Juan Carlos reyna að finna svör hver fyrir sig – þau eru staðsett í 4 löndum og nota mismunandi músategundir. Ben Maddison um sótthreinsun í fjárhúsum – það helsta: • hægt er að mæla líka mjög lítið smitmagn ef PMCA er notað • auk þess er smit “mælt” með mjög næmum kindum (VRQ/VRQ) • smit finnst ekki bara í skepnum eða efni úr skepnum, • heldur líka í umhverfinu og á yfirborði innréttinga • úti er minna smitefni en inni (ástæðan: veðrun) • ólíkar hreinsunaraðferðir virka misvel: o klór er talsvert betra en sódi o málning (tvöföld með þykku gólfmálningarefni) er best o en ryk endursmitar líka hreint yfirborð innan skamms • eina örugga leiðin til að koma í veg fyrir endursmit: arfgerðir með mótstöðu gegn riðu Á Íslandi verður rannsakað sérstaklega: • Smitmagn í íslenskum fjárhúsum á ólíkum tímapunktum hreinsunarferlis Því miður hefur reynst mjög erfitt að mæla smit í jarðvegi. Vincent Béringue um næmi mismunandi arfgerða – það helsta: • Sum smitsýni eru greinilega „sérhæfð“ í ARQ og önnur í VRQ. • ARQ/ARQ er yfir höfuð eins næmt og VRQ/VRQ. • Allar hinar prófuðu arfgerðir/samsetningar bjóða upp á talsverða mótstöðu (miðað við næmu arfgerðirnar ARQ/ARQ og VRQ/VRQ), sem virðist sambærileg við ARR. • Sérstaklega vel út komu: N138/AHQ og AHQ/ARR. Næstu skrefin: • arfgerðagreining 15 riðuhjarða í viðbót (1998 til 2023) og samanburður arfgerða jákvæðra og neikvæðra gripi úr sömu hjörð • prófa hin 7 smitsýni í PMCA þrisvar Í lokin talar Eyþór Einarsson ráðunautur ítarlega um stöðu arfgerðagreininga á Íslandi, áhrif þeirra á sauðfjárrækt og framtíðarhorfur.